Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2012-65 d.d. 1 maart 2012
(mr. C.E. du Perron, voorzitter, mevrouw mr. P.M. Arnoldus-Smit en de heer mr. J.Th. de Wit, leden en mr. P.E. Roodenburg, secretaris)
Samenvatting
Tussen partijen is voldoende helder en duidelijk bepaald dat Aangeslotene het recht heeft om de opslag te wijzigen. Niet expliciet is overeengekomen op welke gronden c.q. binnen welke bandbreedte(n) Aangeslotene van dit haar toekomende recht gebruik kan maken; de (beleids)vrijheid van Aangeslotene op dit punt is niet onbegrensd. De Commissie is niet gebleken van een onredelijke toepassing van de contractuele voorwaarden door Aangeslotene. Aangeslotene heeft immers de verhoging, zonder onderscheid, voor al haar klanten toegepast; de aanpassing van de opslag is daarbij marktconform en heeft Consument bovendien het recht om (kosteloos) naar een andere kredietaanbieder over te stappen.
1. Procedure
De Commissie beslist met inachtneming van haar reglement en op basis van de volgende stukken:
– het dossier van de Ombudsman Financiële Dienstverlening;
– het verzoek tot geschilbeslechting met bijlagen, ontvangen op 24 november 2010;
– het antwoord van Aangeslotene incl. bijlagen d.d. 30 mei 2011;
– de repliek van Consument d.d. 15 juli 2011;
– de dupliek van Aangeslotene d.d. 11 augustus 2011.
De Commissie heeft vastgesteld dat tussenkomst van de Ombudsman Financiële Dienstverlening niet tot oplossing van het geschil heeft geleid.
De Commissie heeft vastgesteld dat beide partijen het advies als bindend zullen aanvaarden.
De Commissie heeft partijen opgeroepen voor een mondelinge behandeling te Den Haag op
2 december 2011. Aldaar zijn partijen verschenen.
2. Feiten
De Commissie gaat uit van de volgende feiten:
2.1 Consument heeft bij Aangeslotene in 2009 een hypothecaire geldlening afgesloten, de zogeheten “X hypotheek”. Consument heeft de offerte d.d. 23 april 2009 voor akkoord ondertekend.
2.2 Op de relatie tussen de Consument en de Aangeslotene zijn, naast het bepaalde in de offerte van 23 april 2009, van toepassing de “Algemene Voorwaarden voor een hypothecaire lening en hypotheek (AV2008)” (verder: “de Voorwaarden”) alsmede de “Variabele Rente clausule (VR0803-HQ)”. Van laatstgenoemde clausule maakt de “Handleiding variabele rente clausule (VR0803-HQ)” (verder: “de Handleiding”) onderdeel uit.
2.3 Bij deze hypotheekvorm is blijkens de Handleiding sprake van het volgende. De Rente wordt samengesteld uit de basisrente plus een in de offerte vermelde opslag. Deze basisrente is gebaseerd op het 3-maands euribor-tarief, eventueel vermeerderd met een door de monetaire autoriteit(en) vastgestelde opslag. Daarbij is Aangeslotene gerechtigd om de in de offerte vermelde opslag te wijzigen. In voorkomend geval stelt zij Consument hiervan schriftelijk op de hoogte.
2.4 In de door Consument ondertekende offerte is een (aanvangs)opslag op de basisrente overeengekomen van 0,85%.
2.5 Bij brief van 3 maart 2010 heeft Aangeslotene Consument bericht dat zij voornemens was een verhoogde opslag, gefaseerd, bij Consument in rekening te brengen. Per 1 april 2010 werd de opslag verhoogd naar 1,65%; per 1 juli 2010 volgde verhoging tot 2,15%. Ten tijde van deze brief bedroeg de opslag volgens Aangeslotene 1,05%.
3 Geschil
3.1 Consument vordert aanpassing van de hoogte van de opslag tot een marktconform peil.
3.2 Deze vordering steunt, kort en zakelijk weergegeven, op de volgende grondslagen.
– Tussen partijen is een opslag van 0,85% overeengekomen, niet een opslag van 1,05%. Aangeslotene heeft inzake de verhoging van 0,85% naar 1,05% niet aan Consument gecommuniceerd.
– De verdere stijging van de opslag naar een niveau van 2,15% is buitenproportioneel.
3.3 Aangeslotene heeft, kort en zakelijk weergegeven, het volgende verweer gevoerd.
– Gewijzigde marktomstandigheden, banken brengen elkaar tengevolge van de kredietcrisis onderling hogere opslagen in rekening, dwingen Aangeslotene ertoe een hogere opslag bij Consument in rekening te brengen.
– Voor bestaande relaties heeft Aangeslotene de invoering van de verhoogde opslag nog enige tijd uitgesteld, bij nieuwe relaties werd, vanaf december 2009, de verhoogde opslag al direct toegepast.
– Ook met de verhoogde opslag is de variabele rente van Aangeslotene nog één van de scherpste tarieven in de markt.
4. Zitting
4.1 Ter zitting hebben partijen hun standpunten nader toegelicht. Consument heeft gesteld zich bewust te zijn van het variabele karakter van het overeengekomen rentepercentage, alsmede het gegeven dat Aangeslotene moet inspelen op gewijzigde marktomstandigheden, doch acht een stijging van de opslag van 0,85% naar 2,15% binnen een tijdsbestek van 1 jaar buiten proportie.
4.2 Aangeslotene heeft aangevoerd dat de verhoging van de opslag van 0,85% naar 1,05% wel degelijk door haar naar haar klanten is gecommuniceerd, maar Consument heeft deze kennelijk niet ontvangen; hiervoor biedt Aangeslotene haar excuses aan.
4.3 Voorts heeft Aangeslotene toegelicht dat de in rekening gebrachte opslag niet alleen is bestemd om winst te genereren, doch tevens, en in overwegende mate, dient voor dekking van haar fundingkosten. Aangeslotene heeft dienaangaande toegelicht dat zij zeer beperkt is in de wijze waarop zij geld kan aantrekken, namelijk via haar moedermaatschappij.
4.4 Daarbij maakt Aangeslotene geen onderscheid in haar klantenbestand, de verhoging van de opslag geldt (na de gewijzigde invoering als hiervoor onder 2.5 bedoeld) voor al haar klanten. Aangeslotene wijst er voorts op dat het Consument, nu hij een variabele rente heeft, vrij staat om op korte termijn naar een andere geldverstrekker over te stappen.
5. Beoordeling
Naar aanleiding van het over en weer door partijen gestelde en hetgeen door hen tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht, overweegt de Commissie als volgt.
5.1 De Commissie stelt vast dat in de tussen partijen gemaakte afspraken voldoende helder en duidelijk is bepaald dat Aangeslotene het recht heeft om de opslag te wijzigen. Niet expliciet is overeengekomen op welke gronden c.q. binnen welke bandbreedte(n) Aangeslotene van dit haar toekomende recht gebruik kan maken. De Commissie is dienaangaande van oordeel dat de (beleids)vrijheid van Aangeslotene op dit punt dan ook niet onbegrensd is.
5.2 Aangeslotene heeft naar het oordeel van de Commissie afdoende duidelijk toegelicht op welke gronden zij heeft besloten om tot een verhoging van de opslag over te gaan. De Commissie merkt op dat hierbij is meegewogen dat Aangeslotene de verhoging voor al haar klanten heeft toegepast, zij heeft daarbij dus geen onderscheid gemaakt tussen haar klanten. Voorts is meegewogen dat de aanpassing van de opslag, zoals Aangeslotene onbetwist heeft aangevoerd, marktconform is en dat Consument het recht heeft naar een andere kredietaanbieder over te stappen.
5.3 Op grond van het voorgaande is de Commissie dan ook van oordeel dat niet is gebleken van een onredelijke toepassing van de contractuele voorwaarden door Aangeslotene. De vordering van Consument zal derhalve worden afgewezen.
Alle overige door partijen ingebrachte stellingen en argumenten kunnen niet tot een ander oordeel leiden en zullen derhalve onbesproken blijven.
6. Beslissing
De Commissie wijst, als bindend advies, de vordering af.
In artikel 5 van het Reglement van de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening is bepaald in welke gevallen beroep openstaat van beslissingen van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening bij de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening. Daarbij geldt een termijn van zes weken na verzending van deze uitspraak.
Bekijk de volledige uitspraak