Mijn Kifid

Kifid KennisHelp, de bank of verzekeraar neemt mij op in een waarschuwingsregister

De situatie

U bent door de bank of verzekeraar beschuldigd van fraude. Een van de maatregelen die de bank of verzekeraar vervolgens tegen u neemt, is de opname van uw persoonsgegevens in het interne of externe waarschuwingssysteem, of in beide. Dat kan verstrekkende gevolgen voor u hebben. U wilt weten wat u daartegen kunt ondernemen.

De algemene regel

Om uw persoonsgegevens op te mogen nemen in het externe waarschuwingssysteem moet er sprake zijn van fraude. Daarvoor geldt dat een zwaardere verdenking nodig is dan een redelijk vermoeden van schuld. Dit betekent dat voldoende vast moet staan dat u bij de fraude bent betrokken. Voor opname in het interne waarschuwingssysteem is voldoende dat een gebeurtenis heeft plaatsgevonden die volgens de bank of verzekeraar aandacht behoeft of een risico vormt.

 

Soorten registers

Intern

Er zijn twee interne registers: de Gebeurtenissenadministratie en het daaraan gekoppelde Intern Verwijzingsregister (IVR). Deze registers vormen het interne waarschuwingssysteem van een financiële instelling én de groep financiële ondernemingen waarvan zij deel uitmaakt. Dat betekent bijvoorbeeld dat een registratie in de Gebeurtenissenadministratie van Centraal Beheer ook zichtbaar is bij Interpolis, aangezien beide onderdeel uitmaken van het Achmea-concern. Andere financiële instellingen kunnen de registratie echter niet bekijken. Het gaat er bij dit type registratie om dat een gebeurtenis heeft plaatsgevonden die aandacht behoeft of een risico vormt zoals (een vermoeden van) fraude of onwenselijk gedrag jegens een medewerker.

Extern

Er zijn ook twee externe registers die samen het extern waarschuwingssysteem vormen. Dit zijn het Incidentenregister en het Extern Verwijzingsregister (EVR). Als de persoonsgegevens hierin zijn opgenomen dan kunnen ook andere financiële instellingen deze inzien voor de periode van maximaal acht jaar. Een registratie kan verstrekkende gevolgen hebben en daarom moet de financiële instelling een zwaardere verdenking hebben dan een redelijk vermoeden van schuld. Het moet gaan om gedragingen die een bedreiging kunnen vormen voor de financiële instellingen, haar medewerkers of de financiële sector. De gevolgen kunnen groot zijn. Een consument kan bijvoorbeeld geen verzekeringen meer afsluiten, of alleen onder bepaalde voorwaarden of tegen een hogere premie. Of de consument kan geen hypotheek krijgen of een bankrekening openen. Een externe registratie moet getoetst worden aan het Protocol Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen (PIFI).

 

Twee voorbeelden

 

Uitleg

Het opnemen van uw persoonsgegevens in (een van) de waarschuwingsregisters is een zware maatregel. Het opnemen van uw gegevens in het externe waarschuwingssysteem (Incidentenregister en Extern Verwijzingsregister) dat ook door andere financiële instellingen kan worden ingezien, mag dan ook alleen wanneer er sprake is van fraude: u heeft de bank of verzekeraar opzettelijk misleid.

Zie voor vormen van fraude en de mogelijke andere gevolgen daarvan Kifid Kennisdocument Mijn verzekeraar beschuldigt mij van fraude, wat nu? en Kifid Kennisdocument Mijn bank of kredietverstrekker beschuldigt mij van fraude, wat nu?

Voor opname in het interne waarschuwingssysteem (Gebeurtenissenadministratie en Intern Verwijzingsregister) is de norm minder streng. Het gaat hier om een gebeurtenis die vraagt om zorg en aandacht van de bank of verzekeraar of die een risico vormt voor de veiligheid en integriteit van de bank of verzekeraar. Bijvoorbeeld een vermoeden van fraude of het uitschelden van medewerkers. De gevolgen van opname in dit register zijn kleiner en andere financiële instellingen kunnen het register niet inzien.

Voor de zwaardere registratie in het externe waarschuwingssysteem zijn een aantal voorwaarden geformuleerd. De Geschillencommissie van Kifid zal langs deze lijn toetsen of de opname in het Incidentenregister en het Extern Verwijzingsregister op de juiste manier door de bank of verzekeraar is beargumenteerd.

  • Meer dan redelijk vermoeden

    In de Kifid-uitspraken zult u steeds lezen dat er voor opname van persoonsgegevens in het extern waarschuwingssysteem sprake moet zijn van ‘meer dan een redelijk vermoeden van schuld’. Daarmee wordt bedoeld dat voldoende moet vaststaan dat u betrokken bent bij de fraude.

  • Gedraging moet bedreiging van de belangen financiële instelling zijn

    Aan deze voorwaarde is in de regel voldaan wanneer er sprake is van fraude. Maar de bedreiging kan ook worden gezien in agressief gedrag jegens een medewerker van de verzekeraar.

  • Belangenafweging

    Wanneer een bank of verzekeraar deze zware maatregel inzet, moet deze rekening houden met uw belangen en persoonlijke omstandigheden. De gegevens mogen alleen worden geregistreerd als de belangen van de bank of verzekeraar om haar eigen organisatie of andere financiële instellingen te waarschuwen zwaarder wegen dan uw belangen om zonder belemmeringen financiële producten te kunnen afnemen. Ook speelt uw persoonlijke situatie mee, zoals uw leeftijd en maatschappelijke positie, en het risico op herhaling van het gedrag.

  • Subsidiariteit

    Ook zal de bank of verzekeraar moeten afwegen of een minder vergaande waarschuwing niet ook volstaat. Is bijvoorbeeld een registratie in alleen het interne waarschuwingssysteem al voldoende?

  • Proportionaliteit

    De duur van de registratie mag niet buitenproportioneel zijn. De bank of verzekeraar moet motiveren waarom de vastgestelde termijn echt noodzakelijk is. Als het om een ernstige fraude gaat zullen de gegevens ook langer in het register mogen blijven staan. De Geschillencommissie ziet veel banken en verzekeraars standaard uitgaan van acht jaar. De Geschillencommissie is van oordeel dat bij het bepalen van de registratieduur aan de lage kant moet worden begonnen. Verder zijn uw persoonlijke omstandigheden van invloed op de vraag hoe lang de persoonsgegevens geregistreerd mogen worden.


Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moet de registratieperiode van persoonsgegevens worden beperkt tot een strikt minimum. Een registratie in het externe waarschuwingssysteem mag dus niet zondermeer voor acht jaar worden gedaan. Persoonsgegevens mogen niet langer worden verwerkt dan nodig is voor het doel, zo schrijft de AVG voor.

De duur van de registratie hangt mede af van uw persoonlijke omstandigheden. De bank of verzekeraar kan alleen rekening houden met uw persoonlijke omstandigheden als deze daarmee bekend is. Het is daarom van belang dat u uitlegt welke nadeel u concreet van de registratie ondervindt. Over het algemeen is het feit dat u zich bijvoorbeeld alleen nog tegen een hoge premie kunt verzekeren niet een nadeel dat opweegt tegen het belang van de dienstverlener om u (langdurig) te registreren.

De financiële instelling die uw gegevens heeft geregistreerd moet u daarover informeren. U kunt tegen de registratie schriftelijk bezwaar maken bij de bank of verzekeraar. Ook kunt u gedurende de registratieperiode opnieuw een verzoek tot herbeoordeling indienen wanneer de omstandigheden veranderd zijn.

 

Tip

  • U kunt de financiële dienstverlener te allen tijde verzoeken opnieuw een belangenafweging te maken ten aanzien van de duur van de registratie(s).

 

Meer over dit onderwerp

In de Kifid Kennisdocumenten ‘Mijn verzekeraar beschuldigt mij van fraude, wat nu?’ en  ‘Mijn bank of kredietverstrekker beschuldigt mij van fraude, wat nu?’ vindt u meer informatie over de andere maatregelen die banken en verzekeraars kunnen treffen in geval van fraude.

Het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit (CBV) is onderdeel van het Verbond van Verzekeraars en ondersteunt verzekeraars bij de aanpak van fraude en andere vormen van verzekeringscriminaliteit.

Banken en andere hypotheekverstrekkers werk samen in de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken om hypotheekfraude aan te pakken en te voorkomen. Meer informatie hierover vind je op de website van de Nederlandse Vereniging van Banken.

 

De informatie in dit Kennisdocument is bedoeld om u inzicht en achtergrond te geven in de manier waarop Kifid met klachten over een bepaald onderwerp omgaat. Dit kan u helpen bij de voorbereiding van uw eigen zaak. Uiteraard is elke situatie anders. In uw klachtzaak kan een omstandigheid spelen die wij hier niet hebben genoemd.

Ook interessant