Geschillencommissie Inzake Geschillenbeslechting Rentederivaten nr. 2017-376
(mr. dr. H.O. Kerkmeester, voorzitter, drs. J.C.P.M. van Erp en mr. W.H.G.A. Filott mpf, leden en mr. T.R.G. Leyh, secretaris)
Klacht ontvangen op : 11 juli 2016
Ingediend door : Klant
Tegen : ABN AMRO Bank N.V., gevestigd te Amsterdam, verder te noemen de ABN AMRO
Datum uitspraak : 14 juni 2017
Aard uitspraak : Bindend advies
Samenvatting
Kifid houdt procedures hangende de uitvoering van het Uniform Herstelkader aan, maar biedt partijen de mogelijkheid de procedures voort te zetten omdat klanten er een gerechtvaardigd belang bij kunnen hebben uitsluitsel te verkrijgen over de juridische haalbaarheid van hun klacht.
De Commissie acht de klacht dat ABN AMRO de Klant een cap had dienen te adviseren ongegrond. Op het moment van de overname had de renteswap een negatieve waarde die de Klant had moeten voldoen alvorens hij een cap had kunnen afnemen. De Commissie acht de zienswijze van ABN AMRO dat het de Klant daartoe aan middelen ontbrak aannemelijk. De Commissie is van oordeel dat de renteswap op zich zelf beschouwd een passend product was en ABN AMRO dit ook heeft mogen aanraden aan de Klant. Wel heeft ABN AMRO bij de herstructurering van de renteswap een te hoge negatieve waarde in rekening gebracht aan de Klant. Ook was sprake van onvoldoende samenhang met de onderliggende financiering, meer specifiek een mismatch in de looptijd van de tweede renteswap. Dit valt ABN AMRO toe te rekenen. De Commissie schat de hoogte van de schade en acht het redelijk dat ABN AMRO meewerkt aan de kosteloze beëindiging van de renteswap.
De Klant heeft voorts aangevoerd dat ABN AMRO een marge in rekening heeft gebracht. De Commissie houdt het ervoor dat een deel van die marge als winst voor ABN AMRO valt aan te merken en het de vraag is of de Klant op dit punt voldoende is voorgelicht. Het argument van ABN AMRO echter, dat zij een marge in rekening mag brengen, acht de Commissie onvoldoende gemotiveerd betwist door de Klant.
1. Procesverloop
De Commissie beslist met inachtneming van haar Reglement en op basis van de volgende stukken:
• het door de gemachtigde van de Klant digitaal ingediende klachtformulier met bijlagen;
• de aanvullende door de gemachtigde van de Klant overgelegde bescheiden;
• de brief van Kifid inzake het aanhouden van de klachtprocedure;
• de e-mail van de gemachtigde van de Klant met het verzoek de procedure voort te zetten;
• het verweerschrift van ABN AMRO.
Partijen zijn opgeroepen voor een hoorzitting op 19 april 2017 te Den Haag en zijn aldaar verschenen. Overeenkomstig artikel 46 lid 3 van haar Reglement doet de Commissie uitspraak in de vorm van een bindend advies.
2. Feiten
De Commissie gaat uit van de volgende feiten.
2.1 De Klant is een leverancier van gebruikte trucks en onderdelen. In het kader van deze onderneming heeft de Klant onroerend goed in eigendom.
2.2 Sinds 2006 had de Klant een bancaire relatie met (een rechtsvoorganger van) Deutsche Bank, waarbij hij zowel een financiering als een renteswap had lopen.
2.3 Na een zogenoemde ‘strategische heroriëntatie’ van Deutsche Bank is in 2012 contact tussen de Klant en ABN AMRO tot stand gekomen ter zake de financiering van de bedrijfsactiviteiten van de Klant.
2.4 Op 18 april 2012 heeft ABN AMRO de Klant een ‘Voorstel Bedrijfskrediet’ toegezonden waarin onder meer staat:
U verzocht om een samengestelde financiering bestaande uit:
– Combinatiefaciliteit ter hoogte van EUR 1.000.000
– 6-jarige EURIBOR lening (met EIB rentekorting) ter hoogte van EUR 1.000.000
– 5 jarige EURIBOR lening ter hoogte van EUR 2.250.000
2.5 In de bij het voorstel gevoegde kredietovereenkomst van eveneens 18 april 2012 is bepaald:
Omvang financiering EUR 4.250.000,=
Samenstelling
Combinatiefaciliteit EUR 1.000.000,=
6-jarige Euriborlening (met EIB korting) EUR 1.000.000,=
3-jarige Euriborlening EUR 2.250.000,=
In de eind mei 2012 tot stand gekomen overeenkomst is de 3-jarige Euriborlening met pen veranderd in een 5-jarige Euriborlening. Voorts volgt uit deze overeenkomst dat de 6-jarige Euriborlening uiterlijk op 1 september 2012 dient te zijn opgenomen en in 24 driemaandelijkse termijnen (de eerste groot € 41.682, de overige elk € 41.666) dient te worden afgelost waarbij de eerste termijn vervalt op 1 oktober 2012. De 5-jarige Euriborlening dient in één bedrag te worden opgenomen, uiterlijk op 1 juni 2012, en dient in één bedrag te worden afgelost, op 1 juni 2015 [de Commissie leest 2017]. Voor de 6-jarige Euriborlening geldt als rentetarief driemaands Euribor vermeerderd met een individuele opslag van 1,75% per jaar (en verminderd met een in het kader van het leningsprogramma van de Europese Investeringsbank ter stimulering van het MKB toegekende rentekorting van 0,50% per jaar). Voor de 5-jarige Euriborlening geldt als rentetarief driemaands Euribor vermeerderd met een individuele opslag van 2,55% per jaar.
2.6 Verder is bij het voorstel de brochure ‘Informatie Treasurydienstverlening door ABN AMRO’ gevoegd. Daarin is uitleg verschaft over OTC derivaten en is gewezen op een hoog risico daarvan vanwege onvoorspelbaarheid van de onderliggende waarde en mogelijke lastige verkoopbaarheid wegens illiquide zijn van de markt. Voorts is er een paragraaf gewijd aan de kosten van voortijdige beëindiging:
Indien u – om welke reden dan ook – een derivatentransactie wilt of moet beëindigen voordat de looptijd is verstreken, kan dit aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Een derivatentransactie is altijd gerelateerd aan een onderliggende waarde.
De waarde van een derivatentransactie is dan ook afhankelijk van de fluctuaties in de prijs. dan wel de koers van die onderliggende waarde. Indien een transactie vervroegd moet worden beëindigd, wordt gekeken of die transactie op dat moment een positieve, dan wel een negatieve waarde heeft (waardering tegen marktwaarde). In geval van een positieve waarde zal ABN AMRO deze met u verrekenen. Bij beëindiging van een transactie met een negatieve waarde dient u een bedrag aan ABN AMRO te betalen.
2.7 In een e-mail van ABN AMRO van 8 mei 2012 aan de Klant schrijft ABN AMRO:
Hierbij ontvangt u een mogelijke opzet van de over te nemen “renteswap” van Deutsche Bank. Mijn voorstel zou zijn om van de nieuwe faciliteit voor 70% te hedgen door middel van een renteswap. De bestaande renteswap nemen wij dan over van de Deutsche Bank en passen wij aan naar de financierings opzet bij ABN AMRO Bank.
Er zal dan een nieuwe renteswap ontstaan welke 70% van de hoofdsom beschermd tegen de rente. De bestaande renteswap kent op dit moment een waarde van ca. EUR 290.000,-.
Wanneer we de renteswap 1 op 1 overnemen van Deutsche Bank, wat ook een mogelijkheid is. Dan ontstaat er wel een mismatch tussen 1 en 3 maands Euribor en is de klant [naam klant] zogezegd overhedged. Wanneer we deze keuze maken, dan betekent dit dat de renteswap met 0,29% oploopt naar 4,99%. Dit komt omdat wij de renteswap met de negatievewaarde overnemen en feitelijk als een soort financiering moeten beschouwen. Uit hoofde van de Basel akkoorden dient hiervoor een bepaalde opslag te worden berekend, dit zijn dus de bijkomende kosten.
Wanneer de klant kiest om de Swap zoals voorgesteld obv 70% van de nieuwe financiering de renteswap voor te zetten, ontstaat er een extra hoofdsom van ca. EUR 600.000,- tov de lopende swap en komt er iets aan looptijd bij. De kosten die wij dan moeten inprijzen zijn ca. 5 bp. De renteswap obv 70% ingaand per 1 juni komt op dit moment indicatief uit op 3,50% exclusief de kredietopslagen zoals genoemd in de kredietofferte. Dit houdt concreet in dat over de EUR 1.500.000,- een cash out vermindering ontstaat van 1.20% en de overige 30% blijft variabel tegen het 3 maands Eurbor. Een nette verdeling tussen vast en variabel ook gelet op het mogelijke gebruik van de rekening courant. (…)
Wanneer er besloten is om de Swap over te nemen op 1 op 1 basis of door middel van een herstructurering dan zullen we dit in een persoonlijk gesprek nog nader toelichten. We zullen dan ook de benodigde documentatie hiervoor verzorgen.
2.8 In mei 2012 heeft ABN AMRO een presentatie aan de Klant gegeven. Op een slide getiteld ‘Voordelen en verschillen Euriborlening + Rente Swap’ is opgenomen:
Euriborlening plus Rente Swap voordelen