Kifid: consument zelf verantwoordelijk voor gevolgen beleggen in opties

Een consument belegt via online handelsplatforms in binaire opties. Voor de betalingen gebruikt hij zijn creditcard. Na enige tijd blijken de online handelsplatforms niet meer beschikbaar en niet meer bereikbaar. De consument beklaagt zich bij Kifid. Hij vindt dat de betaaldienstverlener hem had moeten waarschuwen voor de onbetrouwbaarheid van de online platforms en voor de risico’s die kleven aan de betalingstransacties. De consument wil dat de betaaldienstverlener de financiële schade aan hem vergoedt. De Geschillencommissie van Kifid gaat niet mee in die redenering. De consument heeft willens en wetens opdracht gegeven voor alle betalingen. Er was geen sprake van ongebruikelijke transacties. Evenmin hoefde de betaaldienstverlener te weten dat transacties met die online platforms risico’s voor de consument meebrachten. Er is geen sprake van schending van de zorgplicht en de financiële schade komt voor rekening van de consument zelf, zo blijkt uit de vandaag gepubliceerde uitspraak.

Een consument opent in de periode juni 2017 tot en met mei 2018 accounts bij een tweetal online handelsplatforms in het buitenland. Hij gebruikt zijn creditcard voor het overboeken van de in te leggen gelden. In april 2018 blijkt dat het online handelsplatform I niet meer beschikbaar en niet meer bereikbaar is. En eind mei meldt de betaaldienstverlener dat er geen geld meer kan worden overgemaakt naar handelsplatform II. Handelsplatform II is inmiddels ook onbereikbaar. Voor de consument is duidelijk dat het totaal ingelegde bedrag van ruim 23.500 euro niet zal leiden tot de door de handelsplatforms beloofde uitkeringen. Tegen beide handelsplatforms doet de consument bij de politie aangifte van fraude. De consument doet daarnaast zijn beklag bij Kifid. Volgens de consument had de betaaldienstverlener moeten weten van de waarschuwing van een buitenlandse toezichthouder over het online handelsplatform I, terug te vinden op de website van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De betaaldienstverlener had met die kennis de betalingsopdrachten van de consument naar handelsplatform I moeten tegenhouden. Nu dat niet is gebeurd, wil de consument dat de betaaldienstverlener aan hem de financiële schade vergoedt.

De betaaldienstverlener vindt dat de betalingstransacties zijn uitgevoerd zoals van hem verwacht kan worden. Voor de betaaldienstverlener was niet zichtbaar dat de betalingen naar buitenlandse bankrekeningen bedoeld waren voor de handel in binaire opties>.

Voorwaarden

In deze klachtzaak worden de betalingstransacties niet betwist. Alle transacties zijn door de consument met zijn creditcard uitgevoerd en met zijn veiligheidscodes geautoriseerd. In de algemene voorwaarden staat expliciet dat een betaling niet kan worden betwist, wanneer door de ontvanger (‘acceptant’) de verplichtingen niet worden nagekomen. De Geschillencommissie concludeert dat de bedragen met instemming van de consument zijn overgemaakt naar de online handelsplatforms. Daarna bleek dat deze handelsplatforms hun beloften niet zijn nagekomen; zij hebben niet de beleggingsomgeving gecreëerd waarin de consument de ingelegde gelden naar eigen inzicht zou kunnen beleggen en opnemen. In feite gaat het hier om een dispuut tussen de consument en de online handelsplatforms. Op grond van de voorwaarden kan de consument de betalingstransacties niet terugvorderen.

Zorgplicht

Betaaldienstverleners hebben een maatschappelijke rol en dat brengt een bijzondere zorgplicht met zich mee. Hoever die zorgplicht gaat is afhankelijk van de specifieke omstandigheden van een gebeurtenis. In deze klachtzaak mag van de betaaldienstverlener worden verwacht dat hij zorgt voor een correcte uitvoering van de door de rekeninghouder gegeven betaalopdrachten. De betaaldienstverlener is niet gehouden om nader onderzoek te doen, tenzij de betaaldienstverlener bekend was met een aan een transactie verbonden ‘gevaar’. Daarvan is hier geen sprake. Het was voor de betaaldienstverlener duidelijk dat de consument bedragen overmaakte naar buitenlandse bankrekeningen, maar niet dat die gelden gebruikt zouden worden voor binaire opties. Dat daarna, sinds april 2019, het verbod op de verkoop van binaire opties aan niet-professionele partijen van kracht is geworden, doet hier niets aan af. Op het moment van uitvoering van de betalingstransacties was er voor de betaaldienstverlener geen reden om nader onderzoek te doen naar de door deze consument verrichte betalingstransacties.

De Geschillencommissie oordeelt dat de betaaldienstverlener in dit geval de betalingstransacties niet had hoeven tegenhouden op basis van de waarschuwing van de AFM. De betaaldienstverlener had slechts de plicht het betalingsverkeer te optimaliseren. Zij had consument niet hoeven waarschuwen voor het betreffende handelsplatform. Evenmin is een betaaldienstverlener verplicht om de persoon of maatschappij achter het ontvangende rekeningnummer te controleren. De betaaldienstverlener wist niet dat het geld werd overgemaakt naar rekeningnummers van een handelsplatform zonder vergunning.

Dit alles brengt de Geschillencommissie tot de conclusie dat de consument in dit geval geen beroep kan doen op de geldende voorwaarden. Er is geen sprake van schending van de zorgplicht door de betaaldienstverlener. De financiële schade komt voor rekening van de consument zelf, zo blijkt uit de vandaag gepubliceerde uitspraak.

Meer klachten

Kifid heeft op dit moment nog een enkele soortgelijke klachten in behandeling. Bij de beoordeling van deze klachten zal de Geschillencommissie vasthouden aan de lijn zoals in deze uitspraak uiteengezet. Vanzelfsprekend wordt iedere klacht op zijn eigen merites beoordeeld en kunnen specifieke omstandigheden ertoe leiden dat een uitspraak afwijkt.

De uitspraak (GC 2019-531) in deze klacht van een consument tegen de betaaldienstverlener ICS is bindend.