Kifid: Welke hypotheekrentelijst geldt bij een leemte in de voorwaarden?

Een consument heeft een hypotheek afgesloten bij de bank. Na enige maanden lost hij 28.000 euro af op zijn hypotheek in de verwachting dat de rente vanwege een lagere tariefklasse met 0.3 procent zal dalen. De consument gaat hierbij uit van de (nieuwe) rentelijst zoals de bank die heeft gepubliceerd enkele dagen voor het passeren van zijn hypotheek bij de notaris. De bank gebruikt echter de (oude) rentelijst zoals die ten tijde van het hypotheekaanbod gold en past de rente aan met slechts 0,1 procent. De consument is het hier niet mee eens en beklaagt zich bij Kifid. Hier doet zich de situatie voor dat op de passeerdatum de rente voor een vergelijkbare rentevastperiode en een vergelijkbare tariefklasse in de oude en nieuwe rentelijst gelijk is. De Geschillencommissie oordeelt dat de consument bij een leemte in de voorwaarden in de gegeven omstandigheden erop mag vertrouwen dat de tarieflijst die gold op de passeerdatum van de hypotheek van toepassing is op zijn hypotheek. Lloyds Bank dient het rentetarief met 0.2 procent te verlagen en de te veel betaalde rente aan de consument te vergoeden.

Aanbod en passeren van de hypotheek

In april 2019 heeft de consument via bemiddeling van een adviseur een hypotheekaanvraag ingediend bij Lloyds Bank. De bank doet op 9 april 2019 een aanbod voor een  hypotheek met een rentevastperiode van 20 jaar en gebruikt hiervoor de dan geldende rentelijst, die dateert van 3 december 2018 (de oude rentelijst). Door de schuld-marktwaardeverhouding viel de hypotheek in de tariefklasse tot 90 procent van de marktwaarde. De rente voor het annuïtaire leningdeel bedroeg 2,55 procent en de rente voor het aflossingsvrije deel was 2,75 procent. Medio april accepteert de consument het hypotheekaanbod van de bank. In de algemene voorwaarden die van toepassing zijn voor deze hypotheek staat onder het kopje ‘Meedalen met de rente‘ dat als op de passeerdatum van de hypotheek de rente voor soortgelijke, nieuwe leningen bij deze bank lager is dan de rente in het hypotheekaanbod, dit lagere rentepercentage dan zal gelden. Voor de actuele rentepercentages verwijst de bank naar haar website. De hypotheek is op 8 juli 2019 bij de notaris gepasseerd. Op 5 juli 2019 heeft de bank een nieuwe rentelijst gepubliceerd. In deze lijst zijn de voor deze consument van toepassing zijnde rentetarieven 2,55 en 2,75 procent. Deze rentetarieven zijn gelijk aan de rentetarieven in de oude rentelijst, die de bank heeft gebruikt voor het hypotheekaanbod.

Aflossen op de hypotheek

Op 19 september 2019 heeft de consument een bedrag van 28.000 euro afgelost op de hypotheek. Hierdoor wijzigt de schuld-marktwaardeverhouding. De hypotheek valt na de aflossing in de tariefklasse tot 80 procent van de marktwaarde. De bank verlaagt de rentetarieven aan de hand van de oude rentelijst naar 2,45 procent voor het annuïtaire deel en 2,65 procent voor het aflossingsvrije deel. De consument is het hier niet mee eens. Hij is van mening dat de bank de rente moet aanpassen aan de hand van de nieuwe rentelijst. In die lijst zijn de rentetarieven voor de tariefklasse tot 80 procent van de marktwaarde met een rentevastperiode van 20 jaar voor een annuïtaire lening 2,25 procent en voor een aflossingsvrije lening 2,45 procent.

Welke rentelijst geldt?

In deze klachtzaak is de centrale vraag: Welke van de rentelijsten is hier van toepassing volgens de voorwaarden van deze overeenkomst? Wat er in de voorwaarden staat over het meedalen met de rente in de periode tussen hypotheekaanbod en de passeerdatum van de hypotheek wordt door de consument anders uitgelegd dan door de bank. In beginsel zal de Geschillencommissie de voorwaarden objectief uitleggen; is er twijfel over de betekenis van voorwaarden dan zal de voor de consument meest gunstige uitleg gelden. Een objectieve uitleg van de passsage ‘Meedalen met de rente’ in deze voorwaarden betekent volgens de Geschillencommissie dat het begrip rente niet alleen slaat op het in rekening gebrachte rentetarief. De consument mag ervan uitgaan dat met ‘rente’ de systematiek voor rentebepaling wordt bedoeld, zo blijkt uit de uitspraak.

Leemte in de voorwaarden

De Geschillencommissie constateert dat in de algemene voorwaarden niets wordt gezegd over de situatie die zich hier voordoet, namelijk dat de rente voor een vergelijkbare hypotheek op de passeerdatum gelijk is aan de rente in het hypotheekaanbod. En dus is op basis van de algemene voorwaarden niet zonder meer bepaald welke rentelijst geldt indien er sprake is van aanpassing van de rentelijst. Op dit punt is er een leemte.

Nieuwe rentelijst geldt

Alles afwegende concludeert de Geschillencommissie dat de consument in deze omstandigheden erop mag vertrouwen dat de rentelijst geldt, zoals door de bank gepubliceerd enkele dagen voor de passeerdatum van de hypotheek. Uit deze nieuwe rentelijst is immers de rente af te leiden die aan de consument in rekening wordt gebracht. Volgens de Geschillencommissie was de oude rentelijst van december 2018 alleen van toepassing geweest, wanneer op de passeerdatum de rente voor een vergelijkbare hypotheek volgens de rentelijst van 5 juli 2019 hoger was geweest dan volgens de oude rentelijst.

De bank heeft onterecht de rente met slechts 0.1 procent verlaagd en dient de rente met nog eens 0.2 procent te verlagen. En de door de consument te veel betaalde rente dient de bank te vergoeden.

De uitspraak GC 2021-0074 in deze klacht van een consument tegen Lloyds Bank is bindend.