Kifid: voorkom klachten, wees duidelijk over het ijkpunt voor vergelijkingsrente

Bij het oversluiten van hun hypotheek constateren twee consumenten dat de aflossingskosten die zij moeten betalen ruim vier duizend euro hoger zijn dan zij hadden verwacht. De hypotheekverstrekker en de consumenten verschillen van mening over wat het ijkpunt zou moeten zijn voor de vergelijkingsrente. Uit een vandaag gepubliceerde uitspraak blijkt dat de hypotheekverstrekker de actuele rente op de datum dat de aflosnota is opgemaakt als vergelijkingsrente mag gebruiken. Dit is het standaardbeleid van de hypotheekverstrekker en sluit aan op wat in de algemene voorwaarden over vergelijkingsrente staat. Wel geeft de Geschillencommissie aan Aegon in overweging om dit standaardbeleid expliciet op te nemen in de voorwaarden en het duidelijk te maken bij het opvragen van een definitieve aflosnota. Daarmee kan de hypotheekverstrekker dit soort klachten voorkomen.

Twee consumenten hebben gezamenlijk een hypotheek bij Aegon. In 2021 sluiten zij deze hypotheek binnen Aegon over, waarvoor zij aflossingskosten moeten betalen. Via de website van de hypotheekverstrekker maken de consumenten op 1 april 2021 een berekening van de aflossingskosten, welke dan zouden neerkomen op bijna 40.000 euro. De hypotheekverstrekker laat de consumenten op 7 april weten dat de hypotheekaanvraag compleet is. De notaris vraagt op 12 april de definitieve aflosnota op voor aflossing van de hypotheek op 10 mei 2021. Op 27 april 2021 krijgen de consumenten van de hypotheekverstrekker de definitieve aflosnota met daarop een bedrag van meer dan 44.000 euro. De hypotheekverstrekker heeft gerekend met het rentetarief van 27 april 2021 (dag opmaken aflosnota) als vergelijkingsrente. Tussen 1 en 27 april is het rentetarief voor hypotheken door de hypotheekverstrekker twee keer verlaagd. De consumenten vinden dat de hypotheekverstrekker voor de vergelijkingsrente had moeten uitgaan van het rentetarief op de datum dat het hypotheekdossier compleet was dan wel het rentetarief op de datum dat de aflosnota is opgevraagd.

IJkpunt voor vergelijkingsrente

In deze klacht draait het om de vraag of de hypotheekverstrekker bij het vaststellen van de vergelijkingsrente, nodig voor het berekenen van aflossingskosten, mocht uitgaan van het rentetarief op de datum dat de aflosnota is opgemaakt. Of had de hypotheekverstrekker moeten rekenen met het rentetarief op de data zoals hiervoor door de consumenten genoemd. De Geschillencommissie concludeert dat uitgaan van het rentetarief op de ‘datum opmaken aflosnota’ in redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar is. Daarnaast is het het meest in lijn met de algemene voorwaarden van de hypotheek. Hierin staat dat de hypotheekverstrekker voor het bepalen van de vergelijkingsrente uitgaat van de ‘actuele rente voor een rentevastperiode die gelijk is aan de resterende rentevastperiode van uw hypotheek’. Met andere woorden: de vergelijkingsrente is het rentetarief dat geldt op de datum dat de hypotheek wordt afgelost. In de praktijk is het onmogelijk om te voorspellen wat de actuele rente zal zijn op de datum van aflossing. Daarom gebruikt de hypotheekverstrekker voor de vergelijkingsrente standaard de actuele rente op de ‘datum opmaken definitieve aflosnota’. Doorgaans is dat zo’n twee weken voor de daadwerkelijke aflossing. Voor deze consumenten betekent het dat is gerekend met de actuele rente van 27 april 2021. De Geschillencommissie gaat niet mee in de redenering van de consumenten. De beide data, die zij voorstellen als ijkpunt voor het bepalen van de vergelijkingsrente, liggen verder weg van het moment van aflossing. Voor de ‘datum hypotheekdossier compleet’ geldt bovendien dat op dat moment nog niet duidelijk is ‘wanneer’ en ‘of’ er daadwerkelijk zal worden afgelost.

Tip voor de hypotheekverstrekker

Dit soort klachten kan de hypotheekverstrekker in de toekomst mogelijk voorkomen. In haar uitspraak geeft de Geschillencommissie de hypotheekverstrekker in overweging om haar beleid rond het bepalen van de vergelijkingsrente expliciet op te nemen in de algemene voorwaarden. En ook bij het opvragen van de definitieve aflosnota zou de hypotheekverstrekker duidelijke informatie kunnen geven over het ijkpunt voor de vergelijkingsrente. Op die manier maakt de hypotheekverstrekker haar klanten ervan bewust dat de vergelijkingsrente nog kan veranderen en dat dit kan leiden tot hogere of lagere aflossingskosten in de definitieve aflosnota.

De uitspraak GC 2021-1017 in deze klacht van twee consumenten tegen hypotheekverstrekker Aegon is bindend.