Kifid KennisWanneer mag de autoverzekeraar mijn schadevrije jaren verlagen?
Geplaatst op
12 december 2022De situatie
U heeft schade aan uw auto en doet een beroep op uw autoverzekering. De verzekeraar vergoedt de schade, maar verlaagt het aantal schadevrije jaren op uw polis. Daardoor betaalt u in het vervolg een hogere premie. U wilt weten hoe dit werkt en of u hier iets tegen kunt doen.
De algemene regel
De hoogte van de verzekeringspremie die u betaalt, hangt samen met het aantal opgebouwde schadevrije jaren. Wanneer u in een verzekeringsjaar geen schade claimt, krijgt u er een schadevrij jaar bij en daalt meestal de premie die u betaalt. Het claimen van schade leidt daarentegen tot een nadeel: u valt terug in schadevrije jaren en de premie stijgt.
Drie voorbeelden
Een automobilist sluit een autoverzekering af. Zijn zoon rijdt vervolgens in één jaar tijd drie keer schade met de auto, in totaal voor ruim 21.000 euro. De verzekeraar vergoedt deze schades, maar het leidt er wel toe dat de schadevrije jaren van vader van +8 naar -2 worden bijgesteld. Daarna verkoopt de vader de auto en beëindigt de verzekering. Wanneer hij vervolgens een nieuwe auto wil verzekeren, weigert de verzekeraar dat gezien het roerige schadeverleden. De man eist dat zijn aantal schadevrije jaren wordt hersteld naar het niveau van vóór de drie schades. Hij stelt dat immers niet hij maar zijn zoon de schades heeft veroorzaakt. Hij heeft, zegt hij, zijn zoon nooit toestemming gegeven om in de auto te rijden en hij wist ook niet dat dat gebeurde.
De zaak komt bij de Geschillencommissie van Kifid. Die kan de automobilist geen gelijk geven. Volgens de verzekeringsvoorwaarden is immers het gedrag van álle verzekerden op de polis bepalend voor het aantal schadevrije jaren. Als bestuurder van de auto gold de zoon als verzekerde: daarom werd de door hem veroorzaakte schade immers vergoed. De Geschillencommissie ziet geen reden om de verzekeraar de terugval in het aantal schadevrije jaren te laten herstellen. De verzekeraar biedt nog wel aan om in de CIS-databank (het informatiesysteem voor verzekeraars in Nederland) te registreren dat de zoon de bestuurder was op het moment van de schade(s). Op die manier wordt het voor de vader wellicht eenvoudiger om toch nog een autoverzekering te kunnen afsluiten. (GC 2021-0813)
Een automobilist wil in 2015 haar auto verzekeren en geeft bij de aanvraag aan dat zij beschikt over schadevrije jaren. De premie komt dan uit op ongeveer 69 euro per maand. De verzekeraar geeft echter na enkele maanden aan dat de schadevrije jaren niet in de centrale database Roy-Data zijn te vinden. Omdat de vrouw niet op deze e-mail reageert, gaat de verzekeraar uit van nul schadevrije jaren en dat leidt, in combinatie met een schade die de vrouw maakt, tot een verhoging van de maandpremie naar 160 euro. Vervolgens stijgt de premie na een schade nogmaals, waarna de vrouw in 2018 toch contact opneemt met de verzekeraar. Als zij erachter komt dat haar schadevrije jaren nooit zijn verwerkt in de premie, wendt zij zich tot haar vorige verzekeraar die aangeeft dat er wel degelijk zeven schadevrije jaren op haar naam in de database staan. De nieuwe verzekeraar wil echter de te veel betaalde premie niet over de hele looptijd vergoeden. Volgens de verzekeraar is het gedeeltelijk de eigen schuld van de automobilist omdat zij niet op de e-mails reageerde en ook niet heeft gereageerd toen ze het polisblad ontving. Daarom wil de verzekeraar vergoeden vanaf 2018, het moment dat zij contact opnam. De vrouw stelt daarentegen dat ze de e-mails nooit heeft ontvangen of dat deze mogelijk in haar spam-box zijn beland. Ook kon zij niet uit het polisblad opmaken of ze op de juiste manier was ingedeeld: ze zag alleen de trede van de bonus-malusladder maar niet het aantal schadevrije jaren. De Geschillencommissie bevestigt dat de vrouw inderdaad niet uit het polisblad heeft kunnen opmaken dat er iets verkeerd was gegaan. Verder staat onomstotelijk vast dat de vrouw te veel premie heeft betaald. Juridisch is dat een ‘onverschuldigde betaling’ en die moet over de hele looptijd worden rechtgezet. De verzekeraar moet ruim 3.400 euro aan de automobilist terugbetalen. (GC 2020-290)
In de zomer van 2017 rijdt een automobilist bij het verlaten van een parkeerterrein met zijn auto tegen de uitstekende steigerbuizen van een steiger op een naastgelegen bouwplaats. De auto raakt daardoor aan de rechterzijde helemaal beschadigd. De schade is vervolgens via het herstelnetwerk van de verzekeraar gerepareerd. De verzekeraar probeert de schade te verhalen op de andere partij, maar dit lukt niet. De verzekeraar informeert de automobilist dat hij nog één poging zal doen, maar dat als die niet slaagt, zijn schadevrije jaren toch naar beneden zullen worden aangepast. Immers, wanneer de tegenpartij de schade vergoedt, dan is er geen effect op de schadevrije jaren van de automobilist. Uiteindelijk lukt het de verzekeraar niet om de schade te verhalen en krijgt de automobilist te maken met een premieverhoging van ruim 1.700 euro over de komende vijf jaar. Hij stapt naar de Geschillencommissie van Kifid. Hij vindt dat de verzekeraar niet had moeten berusten in het verhaal van de tegenpartij. De Geschillencommissie stelt dat de verzekeraar zich heeft ingespannen om de schade door de tegenpartij vergoed te krijgen. Dat is tevergeefs geweest. Dat betekent dat de verzekeraar de schade zelf heeft moeten vergoeden, en dat leidt tot een bijstelling van het aantal schadevrije jaren zoals in de voorwaarden is vermeld. (GC 2020-431)
Uitleg
In de Bedrijfsregeling 11: Roy Data staat hoe verzekeraars schadevrije jaren moeten berekenen. Roy Data is de naam van de centrale database waarin deze jaren worden bijgehouden door de Stichting Efficiënte Processen Schadeverzekeraars (SEPS). Sinds 2016 werken alle verzekeraars met dezelfde definitie van een ‘schadevrij jaar’ en is de ‘terugval’ bij het claimen van een schade bij alle verzekeraars hetzelfde. Wordt een schade vergoed, dan daalt het aantal schadevrije jaren met vijf jaren. Daarop is één uitzondering: heeft u 16 of meer schadevrije jaren, dan valt u bij het claimen van één schade terug naar 10 jaren. Het saldo van de schadevrije jaren kan nooit lager uitkomen dan -5 jaren.
Verzekeraars belonen schadevrije jaren met een premiekorting, ook wel de bonus-malusregeling genoemd. Ze gebruiken daarbij eigen bonus/malus ladders met een aantal treden. Elke trede geeft een bepaald kortingspercentage. Treden zijn dus niet hetzelfde als schadevrije jaren en de korting per verzekeraar kan dan ook verschillen.
Het aantal schadevrije jaren dat u heeft opgebouwd, staat meestal vermeld op het polisblad, maar is ook op te vragen bij de verzekeraar. Ook kunt u de jaren die op uw naam staan opvragen via de centrale registratie in Roy Data. U doet er bij het aangaan van een nieuwe verzekering goed aan om het aantal schadevrije jaren op het polisblad te controleren.
Ook bij schades waar u niets aan kunt doen, kunt u schadevrije jaren verliezen. Denk aan een kras op uw auto door vandalisme. Een aantal schades is echter uitgezonderd van een terugval in schadevrije jaren. Deze situaties, zoals schade door brand of schade aan ruiten, staan opgesomd in de Bedrijfsregeling 11 en zijn ook terug te vinden in de verzekeringsvoorwaarden.
Wanneer uw verzekeraar het bedrag van de schade kan verhalen op de tegenpartij (bijvoorbeeld in geval van een aanrijding) dan is er geen terugval in schadevrije jaren. Hierbij moet de andere partij wel honderd procent aansprakelijk zijn. Bij een gedeelde aansprakelijkheid, zal uw verzekeraar alsnog een deel van de schade moeten betalen en dus uw schadevrije jaren verlagen.
Schadevrije jaren zijn persoonsgebonden. Ze behoren toe aan de verzekeringnemer (de persoon die de verzekering heeft afgesloten) in combinatie met het verzekerde voertuig. Wanneer bijvoorbeeld een kind van de verzekeringnemer ook regelmatig in de auto rijdt, dan bouwt het kind geen schadevrije jaren op. Maakt het kind met deze auto schade, dan gaat dat ten koste van de schadevrije jaren van de verzekeringnemer.
Sommige verzekeraars bieden tegen betaling een ‘no-claimbeschermer’ aan. Meestal kunt u dan één keer per verzekeringsjaar een schade claimen zonder dat dit gevolgen heeft voor de premie bij uw huidige verzekeraar. Let op: het claimen van zo’n schade heeft wel negatieve gevolgen voor het aantal schadevrije jaren. Deze schadevrije jaren nemen af, ondanks de no-claimbeschermer. Stapt u over naar een andere verzekeraar, dan houdt deze geen rekening met de no-claimbeschermer van uw vorige verzekering.
Schadevrije jaren meenemen of overdragen
Schadevrije jaren waren in principe nooit overdraagbaar aan een ander. Sinds 2022 is dat in enkele gevallen wel mogelijk, zoals bij overlijden, een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap. De partner die ook veel in de auto reed maar geen schadevrije jaren opbouwde, kan op die manier toch profiteren van een lagere premie. In geval van een relatiebreuk kunnen de schadevrije jaren worden verdeeld. Om deze zaken te regelen moet u een verzoek indienen bij de verzekeraar, de overdracht gaat niet vanzelf. Ook is het sinds 2022 mogelijk om schadevrije jaren van een leaseauto over te nemen en datzelfde geldt voor in het buitenland opgebouwde schadevrije jaren.
Wanneer u een tweede auto koopt, kunt u het aantal schadevrije jaren dat u heeft opgebouwd bij uw eerste auto niet meenemen of overdragen. Met de tweede auto begint u met nul schadevrije jaren. Sommige verzekeraars geven wel een korting voor de tweede auto op basis van het aantal schadevrije jaren. Een terugval in schadevrije jaren bij de ene auto beïnvloedt niet het aantal schadevrije jaren van de andere auto.
Zegt u de autoverzekering op, dan zorgt de verzekeraar dat de opgebouwde schadevrije jaren in de centrale registratie van Roy-Data terechtkomen. De schadevrije jaren zijn beperkt geldig, meestal tussen de één en drie jaar. Verzekeraars gaan verschillend om met de geldigheidsduur.
Tips
- Informeer bij het afsluiten van en autoverzekering bij de verzekeraar naar de geldigheidsduur van uw schadevrije jaren. Dit kan per verzekeraar verschillen.
- Klopt volgens u het aantal schadevrije jaren op het polisblad of in Roy Data niet? Neem hierover dan contact op met uw vorige verzekeraar.
- Als verzekerde kunt u ervoor kiezen om een laag schadebedrag voor eigen rekening te nemen. Zo voorkomt u een terugval in schadevrije jaren en daarmee een premieverhoging. Kijk of dat de moeite loont en informeer voordat u uw schade claimt bij uw verzekeraar wat een schade betekent voor uw schadevrije jaren én uw positie op de bonus/malus ladder.
- Bent u ervan overtuigd dat de tegenpartij aansprakelijk is, ga dan in gesprek met uw verzekeraar. Wanneer de schade op de tegenpartij te verhalen is, dan gaan uw schadevrije jaren niet omlaag.
- Sinds 2022 is het mogelijk om opgebouwde schadevrije jaren over te nemen van een overleden partner, of om jaren onderling te verdelen in geval van een echtscheiding. Dit kan behoorlijk in premie schelen. Het is aan te raden deze afspraak onderdeel te maken van de financiële afwikkeling in geval van een relatiebreuk.
- Ook is het sinds 2022 mogelijk om schadevrije jaren van een leaseauto over te nemen en datzelfde geldt voor in het buitenland opgebouwde schadevrije jaren. Hiervoor is wel een verklaring van de leasemaatschappij of de buitenlandse verzekeraar nodig.
- Leent u uw auto weleens uit? Wanneer de ‘gastchauffeur’ schade maakt die de verzekeraar vergoedt, dan gaat dat ten koste van uw schadevrije jaren en dus uw premie. U kunt vooraf afspraken maken over de financiële gevolgen van een eventuele schade: gaat de ‘gastchauffeur’ die betalen of gaat hij u compenseren voor de gestegen premie? Houd er rekening mee dat de verzekeraar buiten deze afspraken staat.
Meer over dit onderwerp
- Informatie over het opvragen van schadevrije jaren in Roy Data
- Informatie over het overdragen van schadevrije jaren
- Kifid Kennisdocument over erkenning van aansprakelijkheid bij aanrijding
- Kifid Kennisdocument over het aanvraagformulier van een motorrijtuigenverzekering
De informatie in dit Kennisdocument is bedoeld om u inzicht en achtergrond te geven in de manier waarop Kifid met klachten over een bepaald onderwerp omgaat. Dit kan u helpen bij de voorbereiding van uw eigen zaak. Uiteraard is elke situatie anders. In uw klachtzaak kan een omstandigheid spelen die wij hier niet hebben genoemd.
